Belgische biercultuur… Je kan je er meteen iets bij voorstellen. Iedereen bekijkt het vanuit zijn standpunt: de brouwer, de medewerker van een biermuseum of van een toeristische dienst, de wetenschapper in het labo, de bierliefhebber. We kunnen moeilijk iedereen om zijn mening vragen. Daarom vertel ik hier alvast wat het voor mij betekent.
Naar mijn gevoel gaat het om de toekomst van ons verleden, lees onze rijke traditie. Denk daarbij aan de verschillende brouwmethodes, gistingswijzen, bierstijlen en bieren die de tand des tijds hebben doorstaan. Lambiek, oude geuze, oude kriek, West-Vlaams roodbruin, Oudenaards bruin, saison, Brabants witbier, trappisten- en abdijbieren, amberbieren getuigen van een grote verscheidenheid. Maar die traditie moet meer dan een verkoopsartikel zijn want we hebben het hier over cultuur. Feit is dat een brede gemeenschap sinds lang begaan is met bier. Bier behoort tot onze manier van leven. Maar we betuigen het bier niet altijd het respect dat het verdient omdat we het zo vanzelfsprekend vinden dat er overal goed bier te vinden is. Tot we buitenlanders onze bieren horen ophemelen, vaststellen dat ze onze markt gretig afschuimen op zoek naar pareltjes en we meer of minder obscure Belgische merken bekroond zien tot ‘beste bier ter wereld’. Geïntrigeerd bekijken we dan ons bier door een andere bril.
Maar die biercultuur bestaat toch net zo goed in Beieren of in Tsjechië? Wat is er dan zo typisch aan de Belgische biercultuur? Als je kijkt naar het verleden, valt het op dat het bier een zeer verscheiden oorsprong heeft. De abdijen speelden een belangrijke rol maar je had net zo goed bieren in de stad of op het platteland. Veel brouwers hebben hun roots in de landbouw. Ze brouwden in de winter wanneer er geen werk was in het veld. Zo was er voldoende bier tegen de volgende lente en zomer. Overal kwam je bier tegen, van noord tot zuid. Zo ontstonden streekgebonden bierstijlen. Maar cultuur overstijgt het product. Het gaat om de beleving. Kijk naar de ontelbare lokale bierverenigingen en de confréries die ‘hun’ bier bezingen, naar de bierfestivals en bierproefavonden over het hele land. Uiteraard spelen de cafés hier een grote rol. Je vindt ze in alle kleuren en maten, van duivenmelkerscafé en bruine kroeg tot bistro, brasserie of taverne en de beleving is navenant. We kiezen het etablissement volgens de gewenste stemming of de behoefte van het moment en bedanken voor eenheidsworst.
In en naast het bord
En dan hadden we het nog niet over de keuken. Het bier verovert zijn plaats in het bord of ernaast. Ook dat is niet nieuw. ‘Konijn met trappist’ of ‘garnaal met Rodenbach’ zijn klassiekers. Deze gerechten bleven overeind omdat de smaakbeleving klopt. En wie bier drinkt bij de kaasschotel, vergeet de rode wijn. Maar het aanstormend keukentalent gaat een stuk verder. Chocolatiers maken bierpralines of ‘pairen’ hun creaties met exclusieve bieren. Bierrestaurants beloven een complete bierbeleving waarbij wordt bijgeschonken in elegante proefglazen. Wie de kunst van de ‘beer pairing’ beheerst, weet wanneer je welk bier serveert bij de maaltijd, van aperitief tot afsluiter. Zo reis je doorheen het hele spectrum aan smaken. Best confronterend. Wijlen biergoeroe Michael Jackson wist het ook. Vertel je gasten vooraf nooit wat ze te drinken krijgen. Ze kijken vast verrast op wanneer ze vernemen dat er bier zat in hun glas dat ze met veel plezier hebben leeggedronken. Want onder de Belgische biervlag gaat een wel heel brede lading schuil. Goed nieuws voor de bieravonturier want er is altijd wat nieuws te ontdekken. En voor elke gelegenheid is er wel een biertje, van frisse doordrinker tot degustatiebier.
Maar dit alles is slechts het topje van de culturele ijsberg. Onder die mooie schuimkraag in uw glas schuilt namelijk een massa wetenschap en expertise. Jaar na jaar leren brouwers hun zonen, dochters of naaste medewerkers de knepen van het vak. Aan de brouwscholen en universiteiten wordt er onder de motorkap gekeken, wordt de werking van hop en gist tot in het kleinste detail ontleed. Ook dit ontgaat onze buitenlandse biervrienden niet. Heit brengt ons tot enkele slotvragen. Kennen wij onze bieren wel zo goed als de Fransen hun wijn of de Schotten hun whisky? Vertellen wij het verhaal door? Zijn we er trots op? Delen we de passie van de brouwer voor zijn product en worden wij zo briljante bierambassadeurs? Want ook dat is biercultuur. Gezondheid!
http://www.lannoo.be/het-belgisch-bierboek
