26 februari 1815, de verslagen Napoleon Bonaparte ontsnapt uit Elba, het kleine Italiaanse eiland waarheen hij in 1814 was verbannen. Hij zet koers naar Parijs, verovert opnieuw de troon en tracht nog een laatste keer zijn droom van het Keizerrijk waar te maken. Het worden honderd lange en uiterst spannende dagen waarin Napoleon alle mogelijke middelen aanwendt om het hoofd boven water te houden. Maar oorlog is onvermijdelijk. De honderd dagen krijgen een spetterende en bloedige finale in Waterloo. In een drassige weide wordt het Franse ‘armée’ verslagen door de geallieerde troepen onder leiding van de hertog van Wellington. Toch zal Waterloo altijd geassocieerd worden met Napoleon -de overwonnene en niet de overwinnaar- en sinds kort ook met bier en spirits.
Niet meer dan 226 treden hoef je te beklimmen en je hebt een schitterend uitzicht over het slagveld waar op de hete 18de juni 1815 de toekomst van Europe werd bepaald. Met een zwaai van je hoofd naar links en naar rechts kan je vanop de top van ‘La Butte du Lion’ het hele slagveld overschouwen. Nauwelijks vier vierkante kilometer volstonden voor deze epische strijd. Het landschap is nog steeds prachtig. In 200 jaar is nauwelijks iets veranderd. Enkel richt de leeuw van Waterloo op zijn heuvel sinds 1816 zijn blik naar Frankrijk, een blik die boekdelen spreekt: ‘Beste Fransozen, haal het nooit meer in jullie hoofd ten strijde te trekken.’ De heuvel is gemaakt met afgegraven ‘grond’ van de helling die de Fransen over moesten om op de fatale 18 juni 1815 tot bij de geallieerden te geraken. Toen Wellington kennismaakte met de in zijn ogen potsierlijke Belgische bult zou de Brit in een Franse colère zijn geschoten: “Ze hebben mijn slagveld om zeep geholpen!” Zijn slagveld, zegt hij, en dat klopt letterlijk. De slag vond immers plaats in Mont-Saint-Jean, wat verklaart waarom de Fransen het eerder over ‘la bataille de Mont-Saint-Jean’ hadden. Wellington bracht de nacht voor de slag door in het nabijgelegen Waterloo, en beeldde zich al in hoe die naam zou nagalmen tot in de eeuwen der eeuwen. Als overwinnaar had hij het laatste woord in deze materie.
Aan de voet van het monument ligt nog steeds ‘La Ferme de Mont-Saint-Jean’. Tijdens de Slag van Waterloo besliste de hertog van Wellington een veldhospitaal op te richten in deze hoeve. Tijdens en na de Slag van Waterloo werden bijna 6.000 soldaten verzorgd in dit primitieve veldhospitaal. Vandaag de dag herbergt de prachtig gerestaureerde hoeve een brouwerij, distilleerderij, restaurant, museum, boetiek en eventruimte. Al dat moois is een realisatie van de John Martin Groep.
De geest van Wellington
John Martin, een Brit die in 1886 in Newmarket, Suffolk, werd geboren, trad in de voetsporen van Wellington en stak het Kanaal over. Hij vestigde zich in 1909 in Antwerpen om er bier te brouwen, waarbij hij de Engelse technische knowhow en de Belgische traditie op een gewiekste en gewaagde wijze combineerde. De activiteiten werden nog uitgebreid met de import van Schweppes Indian Tonic in 1910. In 1912 werd hij zelfs de officiële invoerder van Guinness in België, waarna hij zich in de jaren ‘30 in Genval vestigde. Na beide wereldoorlogen ontwikkelde het huis John Martin in 1949 Bulldog Pale Ale, dat later evolueerde naar de beroemde Martin’s Pale Ale. In 2004 werd Anthony Martin, kleinzoon van de stichter, CEO van de groep John Martin. Edward Martin, zoon van Anthony, is brouwer, en zijn broer Jonathan staat in voor het commerciële beleid van het bedrijf. De groep commercialiseert de ‘Martin’s Finest Beers Selection’ en is eigenaar van Brouwerij Timmermans in Itterbeek, de Ferme de Mont-Saint-Jean en Brouwerij/Stokerij Bourgogne des Flandres in Brugge. Die laatste microbrouwerij vormt de nieuwste parel aan de bierkroon van de groep. Naar aanleiding van de 200ste verjaardag van de Slag bij Waterloo in juni 2015, keurde de lokale overheid het project goed om de hoeve-brouwerij van Mont-Saint-Jean te restaureren en steunde ze het project. De recepten van de bieren werden overgenomen van Adrien Desclée, die het gamma ‘Waterloo, the Beer of Bravery’ in zijn portfolio had. Deze bieren werden verder geperfectioneerd en nieuwe varianten werden ontwikkeld in de microbrouwerij die ter plaatse werd geïnstalleerd door het Belgische bedrijf CoEnCo. Onder het waakzame oog van meesterbrouwer Willem Van Herreweghen heeft een team jonge brouwers (Thomas Vandelanotte, Edward Martin, Kloris Devillé en Bram Van Wesemael) de teugels in handen genomen. De gebruikte ingrediënten worden -op de hop na- zoveel mogelijk lokaal geteeld.
In de state of the art distilleerderij worden – hoe kan het ook anders – de oer Britse spirits gin en whisky gedistilleerd. In het bijhorende restaurant worden Belgische gerechten met een twist geserveerd. Bij elk gerecht worden één of meerdere bieren aanbevolen. Wie een vergadering of een feest wil houden kan terecht in een van de gerenoveerde zalen, voorzien van alle modern comfort en technische snufjes. In de aanpalende boetiek vind je naast de bieren en spirits een rits lokale lekkernijen en snuisterijen. In het museum herbeleef je de slag en wordt de geschiedenis van de hoeve uit de doeken gedaan.
De plaats is een must visit, voor wie van de Napoleontische folklore, geschiedenis en het goede leven houdt.
Foto’s © Bart Van der Perre
