De Saison zag als biersoort het levenslicht in de 19de eeuw in het landelijke Henegouwen. In die tijd hadden landbouwers ‘s winters nog volop de tijd om bier te brouwen. Voor dit bier werd veelal tarwe en spelt gebruikt en het werd bewaard tot de volgende zomer om de dorstige veldarbeiders te laven. Dit bier werd aangezien als gezonder als drinkwater en een gemiddelde arbeider verzette er dan ook gewillig 6 liter (!) per dag van. Those were the days my friend…
Om de risico’s op infecties te beperken, werden de bieren vrij droog gebrouwen, met weinig restsuiker. Hop en kruiden werden ook vooral toegevoegd om hun bacteriedodende eigenschappen. Wilde gisten hadden willen nillens hun invloed, maar dat deerde niet, want het kwam de complexiteit en de smaak van het seizoensbier ten goede.
De verpietering van de brouwactiviteit bij de landbouwers en de opkomst van de pils hebben de Saison in de 20ste eeuw in een soort schaduwrol geduwd. Het werd bijna een “bedreigde biersoort”. Gelukkig hielden sommigen brouwerijen voet en stuk. Op een dag herontdekten de Amerikanen deze Belgische bierstijl en dat was de vonk die de brouwketel weer aanstak: de Saison beleeft anno 2015 een tweede jeugd.
13 SAISONS EN 14 PROEVERS IN CHÂTEAU DU MYLORD
Waar anders dan in Ellezelles, hartje Henegouwen, hadden we moeten afspreken voor een Saison-proeverij? In het prachtige kader van het sterrenrestaurant Château du Mylord vonden 14 proevers elkaar rond een selectie Saisons van Bier Grand Cru. Onder hen journalisten, sommeliers, verdelers en brouwers.
De seizoensbieren werden vanzelfsprekend blind geproefd. Commentaren werden opgetekend. Bijna alle geproefde bieren waren afkomstig uit België. Bijna alle, inderdaad, want er was ook een Amerikaans bier: ‘Saison Belgian Style Ale’ bij Allagash. Naast de proeverij ontstond een spontaan debat over de positionering van de Saison op de hedendaagse biermarkt.
“De Saison kunnen we best beschouwen als een luxe-pils”
Vrijwel unaniem raakten de aanwezigen het eens over het verfrissende, droge en licht hoppige karakter van dit bier. “De Saison kunnen we het best beschouwen als een luxe-pils”, gooide Alexandre Delneste, verdeler in Doornik, eruit. “Als je even wil genieten in je tuin nadat je de pelouse afgereden hebt, neem je geen pils, maar een Saisonneke de pelouse.” Wat de “lichtheid” van het geproefde betreft, viel op dat de bieren varieerden van 4.5 tot 6.5% vol. Mogelijk bevatten de oorspronkelijke Saisons nog minder alcohol, zeg maar 3 tot 4.5%, maar de huidige trend neigt naar een iets krachtiger bierstijl.
De meningen lopen iets verder uiteen wanneer we het hebben over het specifieke brouwproces van seizoensbier. Voor sommige brouwers is de Saison nauw verbonden met de oorspronkelijke productieregio. De geest van de Saison vereist dat het een lokaal brouwsel is voor een lokale markt. Voor anderen is de stijl vooral verbonden met het gebruik van welomschreven ingrediënten. Verder zou de keuze van de gist of giststam erg belangrijk zijn, maar minder cruciaal dan de eerste twee elementen.
Duidelijk is dat de Saison de wind in de zeilen heeft. “We moeten erkennen dat de Amerikanen een belangrijke rol hebben gespeeld”, onderstreept Olivier De Decker van Brouwerij Dupont. “Het is vooral daarom dat de zaken nu goed draaien. We luisteren naar de Amerikanen om te weten wat er interessant is in onze markt.” Het is intussen wel zo dat het mode-effect in de VS wat aan het vervlakken is. De Amerikaanse brouwers produceren op dit ogenblik nog massaal bieren van het Saison-type. Maar in Amerika wil de consument altijd iets nieuws, en na de Saison zal het weer wat anders zijn. Bij ons gaat het er gezapiger aan toe. De consument is traditioneel ingesteld. Het feit dat de Saison weer erkend wordt door de bierdrinker betekent dat deze stijl opnieuw een referentie is in onze markt. Onze brouwers kunnen het zich veroorloven om zich te verfijnen in hun traditionele en authentieke bierproductie zonder altijd weer originaliteit na te streven.
14 PROEVERS NAMEN DEEL AAN DEGUSTATIE EN DEBAT
César Compadre by Romàn Sommelier bij Comme Chez Soi
Baudouin Havaux Wijn- en biercriticus voor de RTBF en La Libre Belgique
Pierre Delcoigne Brasserie des Légendes
Olivier De Decker Brouwerij Dupont
Bart Lamon Sommelier bij Château du Mylord
Olivier Degehet Brasserie Du Bocq
Lionel Van der Haegen Brouwerij van Silly
Alexandre Delneste en Adrien Degreve Brouwerij Delneste en Belbière
Paul Lefebvre Brouwerij Lefebvre
Laurent Agache Brouwerij Cazeau
Jim Focke Brouwerij de Ranke
Thomas Costenoble en Luc De Raedemaeker Bier Grand Cru
Foto’s: Bart Van der Perre