De Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) is bezorgd om video’s die eruitzien als reclame, maar waar bekende alcoholmerken misbruikt worden door influencers. Met de merkeneigenaren heeft STIVA nu juridische actie ondernomen deze filmpjes direct van TikTok te verwijderen, nadat een vriendelijk verzoek dit te doen werd afgewezen door de influencers.
In een ‘data-experiment’ heeft Pointer (KRO/NCRV) via het invoeren van zoekwoorden als ‘alcoholchallenge’ en vergelijkbare termen, gezien dat ook jongeren video’s op TikTok te zien krijgen waar alcohol(consumptie) te zien is. STIVA heeft geconstateerd dat influencers bekende alcoholmerken gebruiken in recepten voor onder andere drankjes en cocktails. Met de merkeneigenaren heeft STIVA nu juridische actie ondernomen deze filmpjes direct van TikTok te verwijderen, nadat een vriendelijk verzoek dit te doen werd afgewezen door de influencers. Het gebruik van bekende alcoholmerken op TikTok-filmpjes is niet alleen een overtreding van de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken, het is ook een inbreuk op de merkenrechten van merkeneigenaren. De bekende merken hebben geen toestemming gegeven voor dit gebruik en het gebruik op TikTok zorgt voor reputatieschade van de merken en de bedrijven achter de merken. De manier waarop de merken prominent in beeld komen, geeft immers de indruk dat het om verboden alcoholreclame gaat.
Peter de Wolf, directeur STIVA: “De alcoholsector is heel streng op zichzelf als het gaat om alcoholreclame. Wij streven naar verantwoorde alcoholreclame en dat betekent dat zowel de inhoud als de plaats waarop alcoholreclame te zien is aan regels gebonden is. Het is daarom heel verwarrend dat sommige influencers video’s maken en daarin prominent alcoholmerken laten zien die daar helemaal niet van gediend zijn.”
Alcoholreclame op TikTok is niet toegestaan. Dat zijn de eigen regels van TIkTok, maar het is ook een platform waarop te veel ‘users’ jonger zijn dan 18. Daardoor is het adverteren op TikTok ook niet toegestaan in het kader van de eigen regels van de alcoholsector (de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken) die wordt opgesteld door STIVA. Bovendien werkt TikTok nog niet met 18+ filters, terwijl de bekendste andere social media platforms dat al een aantal jaar wel doen. De Wolf: “Grote alcoholmerken adverteren niet op TikTok. STIVA heeft in het verleden ook soms kleine merken geattendeerd op de spelregels van TikTok zelf en van de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken waaruit volgt dat adverteren op TikTok niet mag. Het is daarom ontzettend onwenselijk dat sommige influencers video’s met daarin alcoholreclame maken, of video’s die lijken op ‘product placement’. STIVA roept alle influencers op om daarmee per direct te stoppen. Mocht dat niet gebeuren dan gaat STIVA juridische maatregelen treffen, mede omdat sprake is van inbreuk op het merkrecht. Verder is STIVA in gesprek met TikTok om er samen voor te zorgen dat ook Nederlandse influencers zich aan de regels houden. STIVA heeft de eerste stappen gezet die mogelijk leiden tot een Notice & Takedown procedure bij TikTok. Dit kan ertoe leiden dat video’s met alcoholcontent van influencers worden verwijderd.
